ماساژ بدن را تحریك میكند تا مواد ضد درد طبیعی بنام اندورفین از داخل بدن ترشح شود؛ مسكنهای طبیعی كه حوصله و وضع روحی خوب را به شما باز میگردانند. اندورفینها عامل احساس خوبی هستند كه به شما دست میدهد؛ احساس سرخوشی و نشاطی كه پس از یك بازی سنگین والیبال یا پس از خنده و تفریح با دوستانتان در هنگام خوردن قهوه به شما دست میدهد. در زایمان، ماساژ از آن رو اهمیت دارد كه شما را به فردی كه از شما مراقبت میكند نزدیكتر میسازد، خواه این فرد مامای شما باشد یا همراه شما در اتاق زایمان. لمس بدن شما توسط كسی كه دوستش دارید و میخواهد به شما كمك كند در زمانی كه باید از پس انقباضها برآمده و شاید خسته یا حتی مضطرب و نگران شدهاید قدرت مضاعفی به شما میدهد. با نیلوفر آبی همراه باشید.
آیا استفاده از روغنهای ماساژ گزینه مناسبی است؟
استفاده از روغن میتواند انجام ماساژ را سادهتر كرده و آن را برای شما دلپذیرتر نماید. با این حال باید در انتخاب نوع روغن ماساژ برای زایمان مراقب باشید. روغنهای حاوی اسانس را بدون مشورت با یك آروماتراپیست معتبر (كسی كه در زمینه درمان با بوهای مختلف تخصص دارد) خریداری نكنید.
روغنهای اسانس دار موادی بسیار قوی هستند و اگر غلط استفاده شوند ممكن است در انقباضها تداخل و مشكل ایجاد كنند.
برخی از آروماتراپیستها ترجیح میدهند كه صرفاً از یك “روغن ساده” برای زایمان استفاده شود. روغنهای ساده شامل روغنهای بادام و دانه انگور میشوند. اگر نسبت به آجیل آلرژی دارید یا نگران هستید كه ممكن است چنین آلرژی داشته باشید از روغن بادام استفاده نكنید. روغن دانه انگور نیز همانقدر مفید است و خصوصاً روغن زیتون نیز بسیار مفید است زیرا به خوبی از طریق پوست جذب میشود.
ماساژ شانه
شل و آرام نگه داشتن شانهها برای خانمهای در حال زایمان اهمیت دارد. شانههای ریلكس به تنفس منظم كمك میكنند و تنفس منظم نیز میزان اكسیژن در دسترس شما و نوزادتان را به حداكثر میرساند. ماساژ میتواند در ریلكس كردن شانهها و تنفس بسیار مفید باشد.
همراه شما در هنگام زایمان باید دستهایش را روی شانههای شما قرار دهد و به آرامی به طرف آنها خم شده و با ملایمت به آنها فشار وارد آورد
این كار به شما كمك میكند تا اگر در اثر استرس شانههای خود را خم كردهاید آنها را رها و شل كنید. سپس او میتواند بر شانهها تا آرنجهای شما ضربههایی آرام و ریتمیك و با فشار مناسب وارد كند. به او بگویید كه آیا ماساژ به شما كمك كرده یا خیر و یا او چگونه میتواند بهتر ماساژ بدهد.
او همچنین میتواند دستهایش را بالای شانههای شما قرار داده و با استفاده از انگشتهای شست خود بر تیغه استخوانی پشت شانه شما در مسیر دایرههایی كوچك فشار وارد آورد. اگر او به اندازه كافی محكم فشار نمیدهد یا اینكه بیش از حد محكم فشار میدهد یا اینكه سرعت ماساژ دادن او خیلی زیاد است به او بگویید. سرعت ماساژ دادن او نباید بیش از حد زیاد باشد زیرا این كار موجب افزایش سرعت تنفس شما میشود، در حالی كه هدف آن است كه سرعت تنفس شما كاهش داده شود!
ماساژ پشت
بسیاری از خانمها انقباضها را در ناحیه كمر خود احساس میكنند؛ پس ماساژ پشت میتواند بسیار مفید باشد. در ابتدای زایمان همراه شما میتواند با كف دست خود یك طرف ستون فقرات شما را از شانه تا كفل مالش دهد یا ضربههایی آرام به این قسمت وارد كند. سپس از دست دیگرش استفاده میكند تا طرف دیگر ستون فقرات را ماساژ دهد. بدین ترتیب در حالی كه همواره یكی از دستهای او با بدن شما در تماس است یك حركت منظم و ریتمیك را ایجاد میكند. این ماساژهای آرام كه بر ناحیهای نسبتاً بزرگ از بدن شما وارد میشود بسیار آرامشبخش خواهد بود. به او بگویید كه شما را با تمام دست ماساژ دهد نه فقط با قسمت انتهایی كف دست. هنگامی كه او تلاش میكند تنشهای اندامهای پشت شما را بیابد و با ماساژ رفع كند انگشتان او باید با بدن شما در تماس باشند.
در مراحل بعدی زایمان همراه شما میتواند از قسمت انتهایی دست خود استفاده كند تا پایین ستون فقرات شما را محكم ماساژ دهد. او باید فشاری نسبتاً زیاد را به این قسمت وارد كند تا اثر انقباضهای شدید و قوی خنثی گردد. یا اینكه میتواند با استفاده از انگشتان خود مسیرهایی دایرهوار را در گودی كمر شما ماساژ دهد. به او بگویید كه كدام حالت بیشتر به شما كمك میكند.
ماساژ پا
بسیاری از افرادی كه میگویند به هیچ وجه دست زدن به پاهایشان را دوست ندارند از یك ماساژ محكم و ریتمیك پا لذت میبرند. اما این ماساژ باید واقعاً محكم باشد وگرنه شما را غلغلك خواهد داد. اگر در بخش عمدهای از زمان زایمان در تخت خود نشسته یا دراز كشیدهاید، ماساژ پا میتواند یك گزینه ایدهآل باشد. همراه شما میتواند از قوزك تا نوك انگشتان را محكم ماساژ دهد یا دایرههای كوچكی با انگشتانش در كف پاهای شما بكشد. شما ممكن است در زمان زایمان احساس كنید كه پاهایتان بسیار سرد شدهاند؛ در این صورت یك ماساژ پا میتواند به گرم شدن آنها كمك كند.
ماساژ دست
اگر از اپیدورال استفاده كرده و در تخت دراز كشیدهاید ماساژ دادن شانه یا پشت شما دشوار خواهد بود. و اگر به دلیل استفاده از داروی بیحسی پاهای خود را حس نمیكنید ماساژ دادن پا توسط همراه شما هیچ فایدهای نخواهد داشت. در این شرایط ماساژ دست میتواند بسیار آرامشبخش باشد. كافی است همراه شما در اتاق زایمان دستهای شما را به نوبت لمس كرده، مالش داده و ضرباتی نرم و آرام به آنها وارد كند: ابتدا پشت دست و سپس كف دست (از مُچ تا نوك انگشتان). او میتواند با انگشتان خود دایرههایی كوچك در كف دست شما رسم كند و یا هر یك از انگشتهای شما را به آرامی بكشد تا تنش آنها آرام شده و ریلكس شوند. این روش روشی عاشقانه برای نزدیكتر شدن به یكدیگر است و زایمان شما را به تجربهای خاص و استثنایی تبدیل میكند.
البته برخی از زنان ممكن است ماساژ را دوست نداشته باشند. اگر همراه شما در اتاق زایمان بسیار مشتاق باشد كه شما را ماساژ دهد ممكن است از دیدن اینكه شما ماساژ را دوست ندارید سرخورده شود. با این حال برخی از خانمها هنگامی كه انقباضهای زایمان شروع میشود به هیچ وجه نمیتوانند تحمل كنند كه كسی آنها را لمس كند. این انقباضها آنقدر قوی و شدید هستند كه هر تحریك اضافهای میتواند واقعاً غیر قابل تحمل شود. برخی دیگر از خانمها آنقدر ماساژ را خوب و دلپذیر میبینند كه از همسر یا همراههای خود میخواهند كه در پایان زایمان تا چند ساعت پشت آنها را بمالند و ماساژ دهند! كسانی كه به عنوان همراه در اتاق زایمان حاضر میشوند باید از این تفاوتها آگاه بوده و متناسب با وضعیت فرد در حال زایمان واكنش نشان دهند.
اگر در كلاسهای آمادگی برای زایمان شركت كرده باشید تمام یا قسمتی از موارد فوق را در آنها به شما آموزش می دهند و شما می توانید با همسر یا همراه خود قبل از فرا رسیدن زمان زایمان آنها را تمرین كنید. به این ترتیب شما و درك بیشتری از شرایط استرس و آرامش بدن شما خواهید داشت و مسلما بهتر می توانید به فرآیند زایمان كمك كنید